Συγγενείς ανωμαλίες και πλαστική χειρουργική

Ως συγγενείς ανωμαλίες ονομάζουμε αυτές τις ανωμαλίες που υπάρχουν κατά τη γέννηση ενός ανθρώπου (συν + γέννηση). 

Δεν έχει να κάνει με την συγγένεια και όταν αναφερόμαστε σε συγγενείς ανωμαλίες στη συντριπτική τους πλειοψηφία ΔΕΝ είναι κληρονομικές. 

  

Γράφει ο
dr. ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΒΛΑΧΟΣ 
πλαστικός χειρουργός 

Κάτι που επίσης πρέπει να ξεκαθαριστεί πολύ νωρίς στους γονείς των παιδιών με συγγενείς ανωμαλίες, είναι ότι η ανωμαλία που φέρει το παιδί τους οφείλεται σχεδόν πάντα σε τυχαία γεγονότα που συνέβησαν κατά την ανάπτυξη του εμβρύου και ότι οι ίδιοι δεν φταίνε για αυτό που συνέβη.

Είναι πολύ σημαντικό να βοηθηθούν οι γονείς να αποβάλλουν το όποιο συναίσθημα ενοχής που κουβαλούν μέσα τους, ώστε κατόπιν να μπορέσουν να βοηθήσουν καλύτερα το παιδί τους στην αντιμετώπιση του όποιου προβλήματος υπάρχει.

Οποιοδήποτε όργανο ή σύστημα του οργανισμού μας μπορεί να έχει κάποια συγγενή ανωμαλία. Κάποιες είναι εσωτερικές και άλλες εξωτερικές (και συνεπώς εμφανείς). Ορισμένες επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού και άλλες απλά επηρεάζουν την εμφάνισή του. Υπάρχουν συγγενείς ανωμαλίες που είναι βαρύτατες για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού και τα νεογνά αυτά μπορεί να πεθάνουν ακόμα και στις πρώτες μόλις ημέρες τις ζωής τους (π.χ. ανωμαλίες της καρδιάς). Στην εποχή μας υπάρχει η δυνατότητα του προγεννητικού ελέγχου και τις περισσότερες φορές αυτές οι βαρύτατες ανωμαλίες εντοπίζονται με τη βοήθεια των υπερηχογραφημάτων κατά τις πρώτες εβδομάδες της κύησης και συνήθως λαμβάνεται και η απόφαση για τη διακοπή της κύησης.

Υπάρχουν όμως διάφορες συγγενείς ανωμαλίες που δεν μπορούν να φανούν κατά την κύηση και διαπιστώνονται μετά τη γέννηση του παιδιού.

Μια συγγενής ανωμαλία που παραμορφώνει την εμφάνιση του ανθρώπου που τη φέρει, επηρεάζει βαρύτατα την ψυχολογική κατάσταση των γονέων και μπορεί δυνητικά να επηρεάσει αρνητικά δια βίου την ψυχολογική, σωματική και κοινωνικοοικονομική κατάσταση του παιδιού. Η πλαστική χειρουργική μπορεί να βελτιώσει ή να διορθώσει πολλές από αυτές τις ανωμαλίες. Ο χρόνος στον οποίο θα γίνει η επέμβαση είναι συνήθως σημαντικός παράγοντας για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα, η επίσκεψη στον πλαστικό χειρουργό πρέπει να γίνει νωρίς.

Ο παιδίατρος με τον πλαστικό χειρουργό πρέπει να συνεργαστούν στενά ώστε να σχεδιαστεί το πιο αποτελεσματικό θεραπευτικό πλάνο για το παιδί. Συνήθως απαιτείται μια ομάδα από ιατρούς και συναφείς ειδικότητες (π.χ. φυσικοθεραπευτές, λογοθεραπευτές) ώστε να επιτευχθεί ένα καλό αποτέλεσμα. Το πλάνο αυτό μπορεί αρκετές φορές να έχει έναν ορίζοντα πολλών ετών και αρκετών επεμβάσεων ώστε να ολοκληρωθεί. Οι γονείς πρέπει να ενημερωθούν διεξοδικά για το τι πρόκειται να αντιμετωπίσουν.

Οι πιο συχνές συγγενείς ανωμαλίες που αντιμετωπίζονται από την πλαστική χειρουργική είναι οι ακόλουθες:

Λαγώχειλος: Όταν το άνω χείλος είναι σχισμένο στα δύο. Μία από τις πιο συχνές συγγενείς ανωμαλίες (περίπου 1/750 γεννήσεις) και συνήθως συνδυάζεται και με άλλες συγγενείς ανωμαλίες (π.χ. της καρδιάς). Όποτε λοιπόν εμφανίζεται κάποιο νεογνό με λαγώχειλο πρέπει να διερευνάται διεξοδικά και για άλλες ανωμαλίες. Το λαγώχειλο μπορεί να διορθωθεί χειρουργικά στην ηλικία των 10 εβδομάδων και ακόμα και τα πιο δύσκολα περιστατικά μπορούν πλέον να αποκατασταθούν. Σε μεγαλύτερη ηλικία ενδέχεται να χρειάζεται κάποια συμπληρωματική επέμβαση.

Λυκόστομα. Όταν ο ουρανίσκος είναι σχισμένος στα δύο. Λιγότερο συχνό σε σύγκριση με το λαγώχειλο αλλά πιο σοβαρό ως πρόβλημα. Και αυτό μπορεί να συνδυάζεται με άλλες συγγενείς ανωμαλίες και γι'αυτό πρέπει να γίνεται ένας συμπληρωματικός έλεγχος. Το λυκόστομα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα αν δεν αντιμετωπισθεί και να επηρεάσει τη λειτουργία της ομιλίας, της κατάποσης, την ανάπτυξη του προσώπου και του κρανίου. Η διόρθωση γίνεται μεταξύ 10 και 24 μηνών και εξαρτάται από την έκταση του προβλήματος. Η επέμβαση μπορεί να είναι από σχετικά απλή έως εξαιρετικά πολύπλοκη. Πολλές φορές απαιτείται και δεύτερη επέμβαση σε απώτερο χρόνο, ενώ η συμβολή των λογοθεραπευτών είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη.

Αιμαγγειώματα και άλλες συγγενείς αγγειακές δυσπλασίες του δέρματος. Τα αιμαγγειώματα είναι η πιο συχνή μορφή καλοήθους όγκου στα νεογνά. Τα περισσότερα αιμαγγειώματα υποχωρούν από μόνα τους μέσα στους πρώτους 12 μήνες της ζωής. Κάποια όμως μπορεί να επηρεάζουν σημαντικές λειτουργίες του νεογνού (π.χ. όραση, κατάποση) και πρέπει να αντιμετωπισθούν νωρίς. Οι αγγειακές δυσπλασίες δεν υποχωρούν αυτόματα και πρέπει και αυτές να θεραπευθούν. Η πιο αποτελεσματική μορφή θεραπείας είναι το laser και συνήθως πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν πιο νωρίς γίνεται. Λίγες συνεδρίες είναι συνήθως αρκετές για ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα.

Μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος. Ή αλλιώς όταν κάποιοι σπίλοι (ελιές) υπάρχουν κατά τη γέννηση και είναι μεγάλοι (κάποιες φορές μπορεί να καταλαμβάνουν και όλο τον κορμό). Αυτοί οι σπίλοι έχουν μια αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν μελάνωμα στο μέλλον, ενώ η εμφάνισή τους είναι στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ αποκρουστική. Εκτός από την εμφάνιση, υπάρχει η πιθανότητα στο μέλλον να αναπτυχθεί μελάνωμα στη θέση του σπίλου. Η λύση είναι συνήθως χειρουργική χωρίς όμως να απαλάσσει πάντα το άτομο από το πρόβλημά του.

Συγγενείς ανωμαλίες των αυτιών: Συνήθως λείπει ένα κομμάτι ή ολόκληρο το αυτί. Το πρόβλημα διορθώνεται χειρουργικά στην ηλικία των 5-6 ετών. Λαμβάνονται χόνδροι από τα πλευρά του παιδιού και ανακατασκευάζεται ο χόνδρινος σκελετός του αυτιού. Τα αποτελέσματα είναι συνήθως εντυπωσιακά. Η ακοή του παιδιού δεν επηρεάζεται σχεδόν ποτέ, αλλά καλό είναι να προηγείται ένας έλεγχος.

Συγγενείς ανωμαλίες των χεριών. Είναι πολλές και διαφορετικές: από ενωμένα δάχτυλα, επιπλέον δάχτυλα, παραμορφωμένα δάχτυλα, κοντά δάχτυλα, απόντα δάχτυλα. Η παρουσία συγγενών ανωμαλιών στα χέρια πρέπει να κινεί υποψίες και για άλλες συγγενείς ανωμαλίες και συνεπώς οφείλει να ακολουθεί ενδελεχής έλεγχος. Οι τεχνικές της πλαστικής χειρουργικής μπορούν σε κάποιες περιπτώσεις να αποκαταστήσουν πλήρως το πρόβλημα ή σε άλλες να βελτιώσουν σημαντικά τη λειτουργία και την εμφάνιση του άκρου.

Υπάρχουν πολλές άλλες συγγενείς ανωμαλίες και δεν έχει νόημα να τις παραθέσουμε όλες. Ο πλαστικός χειρουργός δεν είναι θαυματοποιός αν και πολύς κόσμος νομίζει πως η πλαστική χειρουργική μπορεί να αποκαταστήσει τα πάντα. Μπορεί όμως να πράξει πολλά ώστε να ελαχιστοποιήσει τις λειτουργικές και αισθητικές επιπτώσεις που έχουν οι συγγενείς ανωμαλίες. Πρέπει να δοθεί στον πλαστικό χειρουργό η ευκαιρία να εκτιμήσει νωρίς το πρόβλημα, ώστε να παρουσιάσει στους γονείς ένα ρεαλιστικό πλάνο αποκατάστασης της βλάβης. Αυτό θα μειώσει σημαντικά το άγχος που φέρουν οι γονείς καθώς και τα όποια συναισθήματα ενοχής.

Επικοινωνείστε με το γιατρό στο 210 6754764

Ακολουθείστε μας