Οι Έλληνες πάσχουν από το “σύνδρομο νυχτερινής διατροφής”

Μία σημαντική μελέτη για το φαγητό τη νύχτα, διεξήγαγαν 7 ελληνικά Πανεπιστήμια και κλινικές στα οποία περιλαμβάνονται το Διεθνές Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας και Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients του mdpi στο Ειδικό Τεύχος From Obesity to Eating Disorders: Scaling Up the Evidence.

Το σύνδρομο νυχτερινής διατροφής ή υπερφαγίας (NES) εντοπίστηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 70 χρόνια και χαρακτηρίζεται από υπερβολική πρόσληψη τροφής κατά τις βραδινές και νυχτερινές ώρες, με το 25% της ημερήσιας πρόσληψης να καταναλώνεται μετά το δείπνο, σε συνδυασμό με επεισόδια νυχτερινής πρόσληψης τροφής, σε συχνότητα μεγαλύτερη από δύο φορές την εβδομάδα. Το NES εντοπίζεται κυρίως σε παχύσαρκους ανθρώπους και έχει συσχετιστεί με έναν εσφαλμένο κιρκάδιο ρυθμό που σχετίζεται με καθυστέρηση στη συνολική πρόσληψη τροφής και, αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και λίπους. Η συσσώρευση σωματικού βάρους, το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία, η κακή ποιότητα ύπνου και η καταθλιπτική διάθεση είναι κοινά σε άτομα με NES, σε συνδυασμό με την επιθυμία για φαγητό κατά τα νυχτερινά ξυπνήματα, ενώ η ηλικία, το φύλο ή το εισόδημα δεν φαίνεται να σχετίζονται με την ανάπτυξη του NES. Να σημειωθεί πως παρόλο που υπάρχει μεγαλύτερος επιπολασμός NES σε ασθενείς με παχυσαρκία, δεν είναι όλα τα άτομα με συμπτωματολογία NES, στην πραγματικότητα, παχύσαρκα.

Συνολικά 533 ενήλικες συμμετείχαν στη μελέτη («προσλήφθηκαν» μέσω ομάδων κοινωνικής δικτύωσης) η οποία είχε στόχο, να αξιολογήσει το NES στον ελληνικό πληθυσμό. Η αξιολόγηση έγινε με το ερωτηματολόγιο Night Eating Questionnaire (NEQ) και ο κιρκάδιος ρυθμός, ο ύπνος και η διάθεση αξιολογήθηκαν με το ερωτηματολόγιο Sleep, Circadian Rhythms, and Mood (SCRAM).

Η παρούσα μελέτη αποκάλυψε σχετικά υψηλό επιπολασμό NES. Η βαθμολογία NES συσχετίστηκε θετικά με τον πρωινό χρονοτύπο* και το SCRAM σχετίστηκε αρνητικά με τον «Καλό ύπνο». Στους συμμετέχοντες, κάθε αύξηση στη βαθμολογία κατάθλιψης αύξησε τις πιθανότητες εμφάνισης περισσότερων συμπτωμάτων NES.. Περισσότερο από το 8,1% των συμμετεχόντων Ελλήνων παρουσίασαν συμπτώματα τη στιγμή που στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο επιπολασμός του NES στο γενικό πληθυσμό φτάνει το 1,5%, στη Γερμανία, το NES επηρεάζει το 1,1% των Γερμανών, το 1,5% των Ιαπώνων και το 0,9% των κατοίκων της Αυστραλίας. Οι μόνοι που μας ξεπερνούν σε νυχτερινό φαγητό είναι οι Τούρκοι όπου ο επιπολασμός του NES φτάνει στο 10% των ενηλίκων Τούρκων και οι Πακιστανοί με 14,4%.

Βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι πως υπάρχει υψηλή συμπτωματολογία NES στον ελληνικό πληθυσμό. Αν και το μέγεθος του δείγματος δεν επιτρέπει γενικεύσεις, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να γίνει κατανοητό εάν αυτή η αυξημένη συμπτωματολογία είναι συγκεκριμένη για τη χώρα ή αντανακλά την κατάσταση του υπό μελέτη πληθυσμού σε ένα μόνο χρονικό σημείο. Επιπλέον, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η κατάθλιψη φαίνεται να επηρεάζει τη συμπτωματολογία του NES σε μεγάλο βαθμό. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα πως είναι αναγκαία και ζωτικής σημασίας η έγκαιρη αναγνώριση του NES και θα πρέπει να καταβληθεί συλλογική προσπάθεια με στόχο τη μείωση της συμπτωματολογίας του NES και των επιβλαβών επιπτώσεών του στην υγεία.

*Η ταξινόμηση του κιρκάδιου ρυθμού περιλαμβάνει τρεις διακριτούς χρονοτύπους, δηλαδή τους πρωινούς, ενδιάμεσους και βραδινούς τύπους. Τα άτομα του πρωινού τύπου θεωρούνται ως «προχωρημένοι σε φάση», τείνουν να κοιμούνται και να ξυπνούν νωρίς, επιτυγχάνοντας την κορύφωση της πνευματικής και σωματικής τους απόδοσης τα πρωινά, ενώ οι απογευματινοί τύποι επιτυγχάνουν την ακμή τους προς το τέλος της ημέρας, προτιμώντας αργότερα το κρεβάτι και καθυστερημένα προγράμματα αφύπνισης.

Γιοα να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.

Αναφορά: Μπλούχου Α, Χάμου Β, Ελευθεριάδης Γ, Πουλιμενέας Δ, Κοντούλη ΚΜ, Γκιούρας Κ, Μπαργιώτα Α, Γκούσκου Κ.Κ., Ρηγοπούλου Ε, Μπογδάνος Δ.Π., κ.ά. Beat the Clock: Assessment of Night Eating Syndrome and Circadian Rhythm in a Sample of Greek Adults. ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ουσιες . 2024; 16(2):187. https://doi.org/10.3390/nu16020187